ऋण दिएँ, अब सेयर चाहियो
 |
काठमाडौ, मंसिर २७ - माथिल्लो तामाकोसी जलविद्युत् आयोजनामा कर्मचारी सञ्चय कोषले ऋण दिएबापत आफ्ना कर्मचारीका लागि सेयर दाबी गरेको भेटिएको छ ।
स्वार्थ बाझिने भएकाले ऋण दिने संस्थाले आफू र आफ्ना कर्मचारीका लागि सेयर नलिने अभ्यास र प्रचलन विपरीत सञ्चय कोषले यस्तो काम गरेको हो । सेयरसम्बन्धी विवाद अदालत पुगेपछि धितोपत्र बोर्डले सर्वोच्चलाई 'कम्पनीलाई ऋण प्रदान गर्ने निकाय तथा सोका कर्मचारीलाई सेयर छुट्याउनुपर्ने व्यवस्था नभएको' जवाफ दिएको छ ।
विद्युत् प्राधिकरणका कर्मचारीले चिलिमे जलविद्युत् आयोजनामा जस्तै ४ सय ५६ मेगावाटको माथिल्लो तामाकोसीमा पनि २५ प्रतिशत सेयर माग गर्दै बोर्डलाई समेत विपक्षी बनाएर सर्वोच्चमा उजुरी गरेपछि बोर्डले यस्तो जवाफ दिएको हो ।
'कम्पनीलाई ऋण प्रदान गर्ने निकायलाई तथा सोका कर्मचारीलाई सेयर छुट्याउनुपर्ने व्यवस्था गरेको छैन,' बोर्डले सर्वोच्चमा दिएको लिखत जवाफमा उल्लेख छ, 'तथापि कम्पनी -आयोजना निर्माता माथिल्लो तामाकोसी हाइड्रो पावर कम्पनी) को पुँजी
संचरना ठूलो आकारको भएकाले ऋण प्रदान गर्ने निकायलाई तथा सोका कर्मचारीलाई लक्षित गरी सेयर छुट्याएमा पुँजी प्राप्त गर्न सहज हुने देखेर सो गरेको प्रतीत हुन्छ ।'
बोर्डका एक उच्च अधिकारीले स्वार्थ बाझिने भएकाले संसारभर ऋण प्रदान गर्ने संस्थाले आफ्नो र आफ्ना कर्मचारीका नाममा सेयर नलिने अभ्यास रहेको बताए । 'ऋणको उद्देश्य नै ब्याज प्राप्ति हो,' उनले भने, 'तर माथिल्लो तामाकोसीमा मौकाको फाइदा उठाऊँ भन्ने हिसाबले ऋण प्रदायकले काम गरेको देखियो । यो राम्रो अभ्यास होइन ।' उनले सर्वोच्चलाई दिएको जवाफमा गलत अभ्यासको संकेत मात्र गरेको बताए ।
'ऋण दिने निकाय र त्यसका कर्मचारीले सेयर लिन नमिल्ने कानुनी व्यवस्था गरेर जानुपर्छ,' उनले भने, 'माथिल्लो तामाकोसीमा ऋण दिने निकायका कर्मचारीलाई सेयर दिने व्यवस्था भइसकेकाले त्यसलाई बिथोल्दा आयोजना नै प्रभावित हुन सक्ने सम्भावना देखेर हामीले सांकेतिक रूपमा जवाफ दिएका हौं ।'
राष्ट्र बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ऋण दिएबापत आफ्नो र आफ्ना कर्मचारीका लागि
सेयर लिन नमिल्ने कानुनी व्यवस्था रहेको जनाएको छ । 'बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ऋण लगानी
गरेबापत सेयर लिन मिल्दैन,' बैंकका प्रवक्ता मनमोहन श्रेष्ठले भने, 'यो गलत अभ्यास हो ।'
तर उनले सञ्चय कोष र लगानी कोष बैंक राष्ट्र बैंक मातहतको वित्तीय संस्था नभएकाले आफ्नो कार्य क्ष्ाेत्रभित्र नपर्ने बताए । चिलिमेमा जस्तै २५ प्रतिशत सेयरका लागि संघर्ष गरिरहेको प्राधिकरणका कर्मचारीले गठन गरेको नेविप्रा दबाब समूहका संयोजक इन्द्र न्यौपानेले ऋणबापत १२ प्रतिशत ब्याज असुलेर सेयर पनि लिनु नाजायज भएको बताए । 'ऋण लगानीकर्ताले सेयर लिँदै जाने हो भने बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरू कति वटा कम्पनी र आयोजनाको मालिक भइसक्थे,' उनले भने ।
न्यौपानेले सञ्चय कोषले सेयर बार्गेनिङमा कुरा मिलेपछि ऋण लगानी गरेको बताए ।
करिब ३५ अर्ब २९ करोड रुपैयाँबाट बढेर करिब ४१ अर्ब रुपैयाँ लगानी पुगेको माथिल्लो तामाकोसीमा सेयर बाँडफाँड न्यायोचित नभएको भन्दै स्थानीय बासिन्दाले समेत गुनासो गरिरहेका छन् । यो आयोजनामा सञ्चय कोषको १० अर्ब रुपैयाँ ऋण लगानी, नागरिक लगानी कोषले २ अर्ब रुपैयाँको ऋणपत्र -डिबेन्चर), दूर सञ्चार कम्पनीले ६ प्रतिशत सेयर लगानी र बिमा संस्थानले २ प्रतिशत सेयर लगानी गरेका छन् । सेयर संरचनाअनुसार ऋण लगानी गर्ने सञ्चय कोषका करिब ५ सय कर्मचारीले करिब ३ हजार ५० कित्ता र सञ्चयकर्ताले जनही करिब ४० कित्ता पाउने देखिन्छ ।
'लगानी डुबे सञ्चयकर्ताको डुब्ने हो, कर्मचारीको होइन,' संयोजक न्यौपानेले भने, 'तर कर्मचारीलाई बढी सेयर दिलाएर सञ्चयकर्तामाथि अन्याय गरिएको छ ।'
सेयर संरचनाअनुसार डिबेन्चर लगानी गर्ने नागरिक लगानी कोषका कर्मचारीले जनही २ हजार ३३, सेयर लगानी गर्ने बिमा संस्थानकाले ६ सय ९५ र दूर सञ्चारकाले १ सय ६० कित्ता सेयर पाउने देखिन्छ । स्थानीय बासिन्दालाई १० प्रतिशत -१ करोड ५ लाख ९० हजार कित्ता) सेयर छुट्याइएको छ । त्यस हिसाबले उनीहरूले जनही करिब ५५ कित्ता सेयर पाउने देखिन्छ ।
चिलिमेअन्तर्गतका माथिल्लो सान्जेन, सान्जेन, रसुवागढी र मध्य भोटेकोसी गरी ४ आयोजनमा पनि प्रत्येकमा ऋण लगानीकर्ता सञ्चय कोषका लागि १९ दशमलव ५ प्रतिशत सेयर छुट्याइएको छ ।
ती आयोजनाको प्रबन्धपत्रमै सञ्चय कोषका कर्मचारीका लागि १ प्रतिशत सेयरको व्यवस्था गरिएको छ । त्यसअनुसार सञ्चय कोषका कर्मचारीले जनही माथिल्लो सान्जेन र सान्जेनमा ७ सय ३० कित्ता, रसुवागढीमा १ हजार ३ सय ७० कित्ता र मध्य भोटेकोसीमा १ हजार २ सय ३० कित्ता सेयर पाउने छन् ।
यी आयोजनमा स्थानीय बासिन्दाले भने जनही १ सय कित्ता सेयर पाउनेछन् । यस सम्बन्धमा प्रतिक्रिया लिन खोज्दा सञ्चय कोषका प्रशासक कृष्णप्रसाद आचार्यले 'व्यस्त' रहेको जनाए ।
0 comments
प्रतिक्रिया दिनुहोस्...
कृपया आफ्नो प्रतिकृया यहाँ लेख्नुहोस् ।